Dünya miras listesi

[Eceeee]

Tüm dünya için önemli bir değer taşıdığı UNESCO’ya bağlı Dünya Miras Komitesi tarafından belirlenmiş ve bulundukları ülkenin devleti tarafından korunması garanti edilmiş doğal ve kültürel varlıkların listesidir. Böyle bir liste oluşturmadaki amaç tüm insanlığın malı olan değerlerin korunmasında uluslar arası işbirliğini mümkün kılmaktır. Düzenli olarak yenilenen listede 2004 yılı itibariyle 134 ülkeye ait 788 varlık bulunmaktadır; bunların 617'si kültürel 154'u doğal 23'ü ise kültürel ve doğal varlıktır.

Dünya Miras Listesi Amblemi

Dünya Miras Komitesi tarafından korunan varlıklar Dünya Miras Listesi Amblemi ile gösterilirler. Bu amblem Belçikalı sanatçı Michel Olyff tarafından yaratılmıştır ve 1978’den beri resmi amblem olarak kullanılmaktadır. Ortadaki kare insan yeteneklerinin ve hayal gücünün sonuçlarını onu çevreleyen yuvarlak ise doğanın sundukların simgeler ; amblemin yuvarlak oluşu dünya mirasının küresel olarak korunmasını ifade eder.

Liste Nasıl Oluşturulur?

UNESCO'nun 1972 yılındaki genel konferansında hazırlanan 38 maddelik Dünya Doğal ve Kültürel Mirası Koruma Konvansiyonu'nu imzalayan 175'ten fazla ülkenin korumayı garanti ettikleri aday anıt ve sit arasından Dünya Mirası Kriterlerine uygun bulunanlar listede yer alır.

Konvansiyonu imzalayan ülkeler tarafından seçilen 21 ülke temsilcisinin oluşturduğu Dünya Mirası Komitesi iki uluslararası kurumdan destek alarak ( Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi -ICOMOS ile Dünya Koruma Birliği-IUCN) aday gösterilen değerler arasından seçim yapar ve listeyi oluşturur; komite ayrıca Dünya Mirası Fonu'nu yönlendirerek listedeki değerlerin korunmasını sağlar. Dünya Mirası Listesi her yıl yeni adayların listeye alınması ve yeni ülkelerin konvansiyonu imzalamasıyla büyümektedir.

Dünya Mirası Listesi Kriterleri

Dünya Miras Listesi'nde yer alma kriterleri düzenli olarak güncellenmektedir ancak listede yer alan her varlığın aşağıdaki kriterlerden en az birine uyması ve özgün olması beklenir:

* Yaratıcı insan dehasının ürünü olması
* Belli bir zaman diliminde veya kültürel mekanda mimarinin veya teknolojinin anıtsal sanatların gelişiminde şehirlerin planlanmasında veya peyzajların yaratılmasında insani değerler arasındaki önemli etkileşimi göstermesi
* Kültürel bir gelenek veya yaşayan ya da kayıp bir uygarlığın tek veya en azından istisnai tanıklığını yapması
* İnsanlık tarihinin bir veya birden fazla anlamlı dönemini temsil eden yapı tipinin ya da mimari veya teknolojik veya peyzaj topluluğunun değerli bir örneğini sunması
* Bir (veya birden fazla) kültürü temsil eden geleneksel insan yerleşimine veya toprağın kullanımına ilişkin önemli bir örnek sunması ve özellikle bu örneğin geri dönüşü olmayan değişimlerin etkisiyle dayanıklılığını yitirmesi
* İstisnai düzeyde evrensel bir anlam taşıyan olaylar veya yaşayan gelenekler fikirler inançlar veya sanatsal ve edebi eserlerle doğrudan veya maddeten bağlantılı olması

Dünya Mirası Listesi'nde yer alan varlıklar

* Listede yer almalarına neden olan niteliklerini kaybedecek derecede bozulurlarsa
* Aday gösterilirken karşı karşıya oldukları tehlikelere karşı adaylık dosyasında önerilen önlemleri öngörülen zamanda almazlarsa listeden çıkarılırlar.

Türkiye'deki Dünya Miras Listesi

UNESCO şu ana kadar Türkiye'den 9 kültürel varlığı Dünya Miras Listesine eklemiştir.

* Göreme Tarihi Milli Parkı ve Kapadokya (1985)
* Divriği Ulu Camii ve Melike Turhan Darüşşifası (1985)
* İstanbul'un tarihi yerleri (1985)
* Hattuşaş (1986)