_-_Terimler Sözlüğü_-_

[moments]

A - D


4WD :
Four wheel drive- Dört çekiş sistemi

16V:
16 sübapli motor

1din:
1,12 sae

1kw:
1,34 ece

1kw:
1,35 PSdin

A-sütunu:
On kapıların taşındığı dikey karoser sütunu Tavana kadar uzanıp on cami sınırlar A-sütunu gibi B ve C sütunları, station'larda D sütunu da bulunur

ABC (Active Body Control):
Otomobilin yana yatmasını süspansiyonun içindeki havanın basıncı ile oynayarak engelleyen elektronik sistem

ABS (Anti Blocker System):
Panik fren anında tekerleklerin kilitlenmesini önleyen elektronik sistem Frenlerin aşınmasını azaltır, daha önemlisi fren anında manevra yapma şansı verir Her bir tekerdeki sensörler, dövme sayısına bağlı olarak bloke riskini belirler Teker tekrar yol tutuş sağlayıncaya dek fren gücünü azaltır

Atık Gazlar:
Egzostan çıkan çeşitli gazlardır Kimyasal arıtma için katalizatör kullanılır

Atık gaz normu:
Araçların çevreye ne kadar gaz verebileceklerini belirler 112000'den itibaren Avrupa'da Euro3; 112005 ve 2006'da ise Euro4 normları geçerli

AC: Klima

ACC:
Adaptive Cruise Control Trafikteki diğer araçların hızına uyan ve aradaki mesafeleri düzenleyen sistem Özellikle yük taşıma araçlarının trafik akışını güvenlik açısından olumsuz etki etmemesini kolaylaştırır Daimler Chrysler tarafından geliştirilmiş diğer sistem de yanal çizgilere göre mesafe düzenler

ACEA:
Avrupalı Otomobil Üreticileri Birliği En büyük işlevi, motor yağları ile ilgili bir norm belirleyerek benzin istasyonlarında sürücülerin islerini kolaylaştırmaları idi

AQUA PLANNING:
Hızlı bir şekilde bir su birikintisine girildiğinde, aracı lastiklerinin su yüzeyinde yüzmesi, yerle teması kaybetmesi olayıdır

Aktif gergili emniyet kemerleri:
Çarpışma anında çok hızlı şekilde kemer gerilerek yolcuyu tepki hareketinden korur

Aktif Güvenlik:
Otomobilde güvenliği arttıran elemanların tümü ABS, ESP, lastikler, aracın aerodinamik yapısı, frenler, yol tutusu gibi

Aerodinamik:
Hava akimi bilimidir Otomobiller için çok önemlidir, çünkü düşük rüzgar direnci ile yakıt tüketimi de düşerEn iyi direnç değeri otomobiller için cw=0,26 iken arazi araçlarının kotu aerodinamiği ile 0,45'e dek çıkabilir

ASR:
Anti-Schlupf-Regelung(Anti patinaj kontrolü) Çekiş sağlayan tekerlerin boşa dönmesini engeller ve sürüş stabilitesini yükseltir İki yolla olur; elektronik olarak motor gücü azaltılır ve/veya donen teker frenlenir ASR, Mercedes tarafından kullanılan kısaltmadır Traction Control, farklı üreticiler tarafından farklı şekilde kullanılır; ETC, TC veya TCS gibi

ATF:
Otomatik şanzıman yağı Hidrolik direksiyonda da kullanılır

AWD:
Dört çeker otomobillerinin kullandığı kısaltmadır

BAS:
Sistem sürücünün fren pedalına sonuna kadar basması gerektiği durumlarda aksini tespit ederse frenlemeyi kendisi yapıyor

Bağlantı çerçeve:
Arazi araçları için hala kullanılan yürüyen aksam seklidir uzunlamasına ve çapraz kollara direkt bağlanıyor En büyük avantajı stabilitesi ve değişkenliği en büyük dezavantajı ise ağırlığı

Bi-Litronic:
Xenon farlar için Bosch'un kısaltmasıdır

Blow-by:
Silindirde yanma sırasında pistonlara giden gazlara verilen addır

Bos Ağırlık:
Kullanıma hazır bir otomobil, yüzde 90 dolu yakıt deposu ve 75kg'lik bir sürücünün toplam ağırlığı

Boxer Motor:
Silindirlerin ayni düzlemde (180 derece) karşılıklı olarak konumlandırıldığı motor

CAN:
Controller Area Network: Birbirine bağlı fonksiyonlar ağı

CBC:
Arka akstaki fren sisteminin optimal kullanımını sağlıyor

CDI:
Common rail dizel direkt enjeksiyonun Mercedes tarafından kullanılan kısaltmasıdır

Cet Sayısı:
Dizel yakıtın yanma isteğidir Bugünkü dizel motorlar 50 civarındadır

Çift Ateşleme:
Silindir basına iki buji; hava yakıt karışımının daha iyi yanmasını sağlar Ayrıca silindirdeki yanma mesafesini azaltarak sıkıştırmayı arttırır Alfa Romeo( Twin Spark) ve Mercedes bu sistemi kullanır

CO:
Karbonmonoksit'in kimyasal kısaltmasıdır Motorda tam yanma olmaması durumunda bu zararlı gaz oluşur

Common Rail:
Dizel motorlarda kullanılan yüksek basınçlı enjeksiyon sistemi

Cruise Control:
Hız sabitleyici sistem

CVT Şanzıman:
Kademesiz değişken otomatik şanzımandır Audi'de çelik zincirle mükemmel çalışır

CVVT:
Volvo’nun Vtec tarzı motoru

CW:
Sürtünme katsayısıOtomobilin rüzgara karşı direnci

Datenbus:
Tüm elektronik bileşenler birbirine bağlanır Dijital komutlar tek bir merkezden verilir Mercedes CL'de üç adet bulunur En hızlısı olan ışık dalgası ile 565 Megabaud'luk iletim mümkündür

DI:
Dizel ve benzinli motorlarda direkt enjeksiyon Yakıt, direkt olarak en iyi şekilde yanacağı yanma odasına gönderilir Dizeldeki problem sert yanma sesi idi, Audi; mükemmel bir hava-yakıt karışımı ile bunu azaltmayı basardı

Diferansiyel:
Bir akstaki iki teker arasındaki devir dengesini sağlar Özellikle virajlarda sol ve sağ tekerler farklılık gösterdiği için gereklidir

Difrensiyel kilidi:
Çekiş sağlayan tekerlerden birinin boşa dönmesini önler ve daha iyi bir yol tutuş sağlar

DIN:
Deutsches Institut für normung

Distronic:
Elektronik takip sistemiSistem öndeki araçla olan mesafe tehlikeli şekilde azalınca motor gücünü azaltıyor yada fren yapıyor

DOHC:
Üstten çift eksantrikli motor

DSC:
BMW'nin ESP sistemidir

DSP (Dynamic Shift program):
Sürücünün kullanım tarzına göre vites değişimini hızlı yada konforlu yapan akilli otomatik şanzıman

Dummy: Çarpışma testlerinde otomobilde oturan, insan vücuduna benzeyen makettir Gerçek yaralanma riskinin hesaplanmasını sağlar

[moments]

E - J


EBD-EBV:
Elektronik fren gücü dağıtıcısı

ECE:
Economic Commission for Europe

ECOTEC:
Opel’in ekonomi, ekoloji ve teknoloji anlamına gelen motoru

EDC:
Electronic Diesel Control: Enjeksiyonlu dizellerin elektronik kontrol sistemidir

EDLS:
Elektronik Diferansiyel Kilidi

E-gaz:
Gaz pedalı ve motor arasındaki elektronik bağlantı

EHB:
Daha gelişim aşamasında olan elektrohidrolik fren sistemi

EMV:
Araç elektroniğinin elektro-manyetik alanlardaki davranışı Yüksek gerilim alanlarındaki gerçek davranış test edilir

EPS (Elektro Power Steering):
Elektrik motorlu hidrolik direksiyon sistemi

EON:
Enhanced Other Network: oto-radyoda diğer vericilerden alınan trafik bilgiler verilir

ESP (Electronic Stability Program):
Elektronik savrulma önleyici sistem

ETC:
Elektronik Traksiyon Kontrolu

ETS:
Elektronik Stabilite Sistemi ASR ile ilişkilidir

Fading:
Fren disklerinin ve kampanalarının aşırı ısınmasından dolayı fren etkisinin zayıflaması olayı

FIS:
Sürücü enformasyon display, eski adi yol bilgisayarı Geride bırakılan mesafe, ortalama hız, genel tüketim, dış sıcaklık gibi ilginç veriler görülüyor

Floating Car Data:
Hareket eden araçların gönderdiği veriler, telematik hesaplarına katılır

FPS:
Yangın önleme sistemi

FSI:
VW’nin “Direkt Enjeksiyonlu benzinli” motoru

Gaz Jeneratörü:
Hava yastıklarını saniyenin ondalık dilimleri içinde şişiren araçtır

GDI:
Mitsubishi’nin “Direkt Enjeksiyonlu benzinli” motoru

GPS:
Global Positioning System: Uydu yardımı ile beş metreye varan hata payları ile pozisyon tespiti Navigasyon sistemlerinin temel prensibi

GRIP:
Yol tutuşun İngilizce’si

HB:
Hatch Back5 kapılı otomobil

HC:
Hidrokarbonların kimyasal kısaltmasıdır Atik gaz bulunması istenmez, bu yüzden katalizatorde temizlenmesi gerekir

HDI:
Peugeot’un common-rail teknolojisiyle ürettiği dizel motora verdiği isim

Head Up Display:
Gösterge tablosundaki bilgileri (hız,devir) ön cama yansıtan sistem

Hibrid Motor:
Bu sistemde biri benzinli diğeri elektrikli 2 adet motor vardır

Hydropnomatik:
Karoserde çelik kollu süspansiyonlar yerine hidrolik kolların kullanılması Sadece Citroen tarafından kullanılıyor

Immobiliser:
Motoru ve otomobilin elektrik sistemini hırsızlığa karsı kilitleyen şifreli elektronik sistem

Intercooler:
Turbo kullanılan motorlarda havayı soğutan sistemdir

Işık akimi:
Işık kaynağının gücünü belirler

JIS:
Japanese Industrial Standart (jis=din)

Jeneratör:
Aküyü doldurma ve akim yaratma görevi vardır Yaygın 12V'luk akülerin yanında artan ihtiyaca göre 42V'luklar da seri üretime geçirilmek üzere Krank mili start jeneratörleri ile üretilir

[moments]

K - P


Kare Motor:
Strok ve silindir çapı eşit motorlar(Opel’in Ecotec’i)

KW:
Kilowatt

Katalizator:
Egzost sisteminin parçalarından biridir ve atik gazdaki zararlı gazların azaltılmasını sağlar Yüksek ısıya dayanıklı çelik yuvasının içinde sayısız monolit doku bulunur Her birinde özel platin yüzeyler bulunur Monolitlere alternatif olarak 05mm kalınlıktaki metal folye de kullanılabilir

Klima:
Buzdolabı gibi çalışır; Kompresör aracılığı ile gaz maddesi basınç altına alınır, ısınır ve sıvılaşır, sonra soğutulur Buharlaştıktan sonra hemen hızla soğutulur Komprasor motoru için yakıt tüketimi hafif yükselir

Kompressor:
Amacı turbo ile aynidir Fakat gücünü kayış yardımıyla motordan alır Hava veya klimada soğutulacak maddeyi sıkıştıran pompadır Jaguar, Mercedes ve diğer üreticiler, kompresörleri motor gücünü arttırmak için kullanır Motor da kompresörün çalışması için biraz daha fazla yakıt tüketir

Kryogen tank:
Eksi 253 dereceye kadar sıvı hidrojenin korunmasını sağlar Çok iyi izole olması gerekir, aksi takdirde isi alimi ile yakıt deposu kapasitesinin yüzde 2'si bir günde kaybolur

Lambda sondaji:
Atik gazdaki oksijen Katalizatorun uygun çalışması için önemlidir

LED:
Işık yayan diyot Sinyaller için ek ışık kaynağıdır

LPG:
Likit petrol gazi yakıt olarak da kullanılır Propan ve bütanın rafine edilmesi ile oluşur ve 100 oktanın üzerinde bir değere sahiptir

MPV:
Çok amaçlı araç(Opel Zafira)

Methanol:
Yanma odasında kullanılan bir tur alkoldür Yanmalı motorlarda da kullanılabilir, ancak enjeksiyon sistemine uyması gerekir

MPI:
Çok noktalı enjeksiyon En uygun yakıt yanması sağlanır

MOZ:
Motor oktan sayısı Farklı bir metot ile de ROZ hesaplanır Yakıtın yakma gücünü verir MOZ, ROZ'dan biraz daha düşüktür

OBD:
On Board Diagnose Zararlı atık gazların azalması için buna uygun parçaların kullanılması

Orta diferansiyel:
Dört çeker araçlarda on ve arka aks arasında bulunur ve virajlardaki devir sayıları farkını dengeler Bazı arazi araçlarında orta diferansiyel devre dışı bırakılarak çeşitli ayarlar yapılabilir: Arkadan itişli, dört çekiş gibi

OT:
Obere Punkt: Üst nokta Pistonların, silindir içindeki yukarı-aşağı hareketlerinde ulaştığı en yüksek noktadır

Otto Motor:
Benzinli motoru ilk bulan kişi olan Nicolaus August Otto'nun adini taşıyan benzinli motor

Navigation:
Akilli yön bulma sistemi

Pasif Güvenlik:
Bir kaza durumunda yolcuların güvenliğini sağlayan etkenlerdir Emniyet kemerleri, airbag, kapı içi çelik barlar, arabanın darbe emme yapısı vs gibi

Pats:
Ford’un pasif güvenlik sistemi Sistem alarm ve immobilizer içeriyor

Prem Air:
Radyatörden gelen havayı filtre ederek zararlı ozon gazlarının %75’ini oksijene çeviren sistem (Volvo)

PSM (Porsche Stability Management):
Porsche'un kendine özgü, ESP'yle ayni isi gören sistemi

Partikül:
Atik gazlar içindeki kati parçalardır Büyüklüğü önemli değildir

Pompa-ağız:
Dizel motorlarda enjeksiyon pompası ve ağzının aynı yapı grubu içinde olmasıdır Basınç için gerekli olan güç, eksantrik milinden gelir Bu sistem 2000 bara ulasan basınçlar verebilir

Quattro:
Audi’nin 4 tekerlekten çekiş sistemi

[moments]

R - Z

RDS:
Radio Data System: radyo istasyonlarının dijital iletimi Otoradyoda radyo istasyonu ve saat dijital görünür

Real-Time Cekis Sistemi:
Çekiş normalde ön tekerleklerdedir Fakat ön tekerlekler patinaja düşerse sistem çekiş gücünü otomatik olarak arka tekerleklere de iletir(Honda HR-V)

ROZ:
Research oktan sayısıdır ve MOZ gibi yakıtın yanma gücünü belirtir

SAE:
Society of Automotive Engineers

Selespeed:
Tiptronic’den farkı manuel olmasıFakat otomatik ve yari otomatik olarak da kullanabiliyor

Seramik:
Çok hafif bir maddedir Porsche Turbo ve Mercedes CL 55 AMG’ de disk fren malzemesi olarak kullanılır Avantajı aşınmaya karsı dayanıklı olması ve 300000km civarında ömrü olmasıdır Ayrıca ağırlığı yüzde 60 daha azdır ve sürüş konforunu arttırır

SLS:
Otomobilin yüksekliğini otomatik olarak ayarlayan sistem(Off Road araçlarda kullanılıyor)

Spaceframe:
Audi'nin A8 ve A2'de kullandığı alüminyum yürüyen aksamıdır Dokum ve kaynak hafif alaşım parçalar alüminyumla birleştiriliyor Kapılar ve tamponlar normal çelik yapılar gibi vidalanıyor Spaceframe karoserin, çelik karosere karsı yüzde 40'lik ağırlık avantajı bulunuyor Dezavantajı ise kaza sonrasındaki pahalı tamir masrafları

SOHC:
Üstten tek eksantrikli motor

SRS:
Ek güvenlik sistemi havayastigi/emniyet kemer gergisi

Super Select:
Tekerlek çekisini ihtiyaca göre ayarlayan sistem Bu sistemde çekiş 4 şekilde oluyor1) Sadece arka tekerleklerden 2)Ön ve arka tekerlekler arasında dağılım 3) Ön ve arka tekerlekler arasında eşit dağılım 4) Arazi şanzımanıyla devreye giren klasik dört tekerlekten çekiş

SUV:
Sportif hobi aracı (Honda HR-V,Toyota Rav4)

TAS(Travel Assist System):
Bu sistem bağlı olduğu GSM hattı sayesinde kaza anında otomatik olarak sos gönderiyor

TCS(ASR-ETC):
Patinaj (çekiş) kontrol sistemi

TDI:
Turbo Dizel Enjeksiyon

Tiptronic:
Şanzıman ister otomatik ister manuel olarak kullanabiliyor

TPC:
Elektronik lastik basınç kontrolü

Turbo:
Motora daha fazla hava girmesini sağlayan sistem Gücünü egzoz gazından alır

Twin Spark:
Silindir başına 2 adet buji

Vanos:
Bmw’nin değişken zamanlı subap kontrol sistemli motoru

VTEC:
Honda’nin “değişken zamanlı eksantrik mili kontrol sistemli” motoruna verdiği isim

VVT-I:
Toyota’nin “değişken zamanlı subap kontrol sistemli” motoruna verdiği isim

Wankel (Rotary) Motor:
Diğer motorlardan farkı tek silindirli olması

Yakıt Hücreli Motor:
Hidrojenin oksijenle tepkimeye girmesiyle elde edilen elektriğin elektrik motoru yardımıyla harekete dönüştürülmesi

Yağmur Sensoru:
Optik sensorler, on camin ıslandığını belirtir ve cam silecekleri çalışmaya baslar Bu sırada varsa açılır tavanda kapanır

Yari Otomatik Şanzıman:
Debriyaj pedalının olmadığı şanzımandır Bu görevi elektronik veya hidrolik pedal yapar, Günümüzde birçok üretici bu sistemi kullanıyor En son gelişimi ise Opel corsa'da kullanılan elektronik sistem Easytronik

Yükleme basıncı:
Bir turbo motorun havayı yanma odasına hangi basınçla ittirdiğini belirtir Basınç ne kadar fazla ise, silindire o kadar fazla oksijen ve yakıt gider Güç de ayni oranda artar